Darboussiero
Datura stramonium
Solanaceae
Àutri noum : Erbo-di-darboun, Erbo-de-la-taupo, Castagnié-bastard, Endourmiasso, Tavanié.
Noms en français : Stramoine, Pomme épineuse.
Descripcioun :Aquelo planto se recounèis eisa emé si gròssi fueio retaiado, mai subretout si lòngui flour blanco o viouleto (meno Tatula) e si fru que sèmblon de castagno (ridoulet).
Usanço :La darboussiero, coume proun de meno de Solanaceae es uno planto empouisounanto. Ei bessai la mai dangerouso que i'ague encò nostre. S'en fau mesfisa, countèn forço alcalouïdo di proun fort que fan veni pèr un tèms fada e podon douna la mort se n'en esta pres de trop. A passa tèms servié pèr faire fugi li darboun e d'ùni se n'en servon contro li dourifoure que li babo crèbon un cop n'agué manja.
Port : Grando erbo
Taio : 30 à 100 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Datura
Famiho : Solanaceae
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 4 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Remarco :
Liò : Escoumbre e proche dis oustau
- Ribiero
- Ermas
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Óurigino Americo
Ref. sc. : Datura stramonium L., 1753
Palimpo
Iris lutescens
Iridaceae
Noms en français : Iris des garrigues, Iris jaunâtre.
Descripcioun :La palimpo es un pichot Iris de garrigo mai pamens que pòu mounta mai aut dins l'estànci di colo. Ei majamen jauno mai pòu èstre viòuleto o mesclado. Se recounèis à si cambo courteto e si pichòti fueio.
Usanço :La palimpo, coume tóuti li planto de sa famiho, èi di proun empouisounanto. Caup d'alcalouïde dangeirous. P. Lieutaghi raporto que la racino vo li fueio d'Iris en decocioun servien pèr ajuda la deliéuranço encò li vaco, fedo e cabro.
Port : Erbo
Taio : 5 à 30 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Iris
Famiho : Iridaceae
Ordre : Aspargales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : 6 à 10 cm
Flourido : Printems
Sòu : Ca (si)
Autour basso e auto : 0 à 1400 m
Aparado :
Vo
Mars à mai
Liò : Garrigo
- Roucaio
Estànci : Termoumediterran à Subremediterran
Couroulougi : Estenoumediterrano-Nord-Ouèst
Ref. sc. : Iris lutescens Lam., 1789